BİLİŞSEL DAVRANIŞÇI PSİKOTERAPİDE YENİ GELİŞMELER
K. Fatih Yavuz & Ahmet Nalbant
Bilişsel Davranışçı Terapi ortaya çıktığı ilk yıllarda önce davranışçı terapiyle bütünleşmiş, sonra kendisine gerek üçüncü dalga diyen veya demeyen yeni bilişsel ve/veya davranışçı kuramlarla zenginleşmiş ve gelişimini sürdürmeye devam etmiştir. Bu kitap, Bilişsel Davranışçı Psikoterapide Yeni Gelişmeleri yani Bilişsel Davranışçı Terapiler şemsiyesi altında yer alan yeni psikoterapi okullarını ele alan bilimsel ve özgün bir kitaptır. Her bir bölüm ülkemizin o alanda yetkin eğitimler almış ve çalışmalar yapmış uzmanları tarafından yazılmıştır. Kitapta toplamda 12 bölüm bulunmaktadır. Kitabın ilk bölümü giriş niteliğinde yazıldıktan sonra hemen ardından bu bölümde Bilişsel Davranışçı Terapinin temelini oluşturan Bilişsel Terapi ele alınmıştır. Kitabın ikinci bölümünde yine Bilişsel Davranışçı Terapinin temelini oluşturan bir diğer kuram olan Akılcı Duygusal Davranış Terapisi yer almaktadır. Kitabın ilerleyen bölümlerinde Mindfulness Temelli Bilişsel Terapi, Metakognitif (Üstbilişsel) Terapi, Şema Terapi, Kabul ve Kararlılık Terapisi, Diyalektik Davranış Terapisi, Fonksiyonel Analitik Psikoterapi, Davranışsal Etkinleştirme Terapisi, Bilişsel Davranışçı Sistem Analizi Psikoterapisi, Şefkat Odaklı Terapi ve on ikinci son bölümde ise Online ve Sanal Bilişsel Davranışçı Terapi Uygulamaları ele alınmıştır. Kitabın; hedeflediği okur olan Bilişsel Davranışçı Terapiye ilgi duyan ve öğrenmeyi isteyen ruh sağlığı alan çalışanlarına ulaşması ve yararlı olması bizim için büyük mutluluk olacaktır.
GEÇMİŞTEN GELECEĞE BİLİŞSEL DAVRANIŞÇI TERAPİ UYGULAMALARI
K. Fatih S Yapan, M Murat, KF Yavuz. Sınav Kaygısına Yönelik Kabul ve Kararlılık Terapisi (ACT) Uygulaması. Geçmişten Geleceğe Bilişsel Davranışçı Terapi Uygulamaları. 2020, PEGEM Akademi Yayınları
Bu kitap, tüm dünyada en çok tercih edilen terapilerden biri olan bilişsel-davranışçı terapinin uygulamalarına yer vermektedir. Bilişsel-davranışçı terapinin teorik gücünün uygulamadaki başarılı örneklerinin uzmanlara sunulmasının hem uzmanlara hem de onların yardım ettiği kişilere katkı sağlayacağı düşünülmektedir. Bilişsel-davranışçı terapinin hem müdahale hem de önleme sürecindeki etkisinin uygulama örnekleriyle ortaya konmasının bu alana önemli katkılar sunacağını ifade etmek mümkündür. Bu kitapta bilişsel-davranışçı terapinin farklı popülasyonlarda ve konularda grup uygulamaları ele alınmaktadır. Bunun yanı sıra üçüncü dalga terapilerinin grup uygulama örneklerine de yer verilmiştir. Böylece bu kitap, bütüncül bir biçimde bilişsel-davranışçı terapinin geçmişine, bugününe ve geleceğine ilişkin önemli ipuçlarıyla bu alana ve uzmanlara hizmet etmeyi amaçlamaktadır.
Bu kitabın, bilişsel-davranışçı terapi ve uygulamaları yoluyla bireylere yardım sunan, onları anlamaya ve hayatlarına dokunmaya kendini adamış, danışanlarının yolculuğuna eşlik eden tüm ruh sağlığı uzmanlarına katkılar sağlamasını dileriz. Söylenen ya da yazılacak hiçbir şeyin bir ruh sağlığı uzmanının, danışanın yolculuğunda onun yanında olmasından daha önemli olmadığını biliyoruz. Amacımız hem uzmanlar hem de danışanlar için yolları yani alternatifleri çoğaltmaya çalışmaktır.
KAYGI ÇAĞI
K. Fatih Yavuz
Sonu Görülemeyen Tünelin Karanlığında Yakılan Bir El Feneri!..
Yüz yılda bir esen ölümcül bir salgın fırtınası bizi evlerimize ve korkuya hapsetti. Görünen o ki bu salgın geçse bile ardında bir ruhsal enkaz bırakacak. Bu süreç içinde her birimiz âdeta mikrobiyolog kesildik, sürekli haber izlemekten malumat yorgunu olduk. Sürecin belirsizliği pek çoğumuzda kaygıya ve ümitsizliğe yol açtı. Bir kaygı çağında yaşıyoruz artık. Yumrukları gözümüzle seçemediğimiz bir yerden yiyoruz.
Bir yandan da umutla hayata tutunuyoruz. Bu kitabı oluşturan makaleler yaşadığımız Koronavirüs salgınını toplumsal ve ruhsal düzlemde daha iyi anlamaya çalışıyor. Bununla yetinmiyor ve buradan daha az hasarla çıkabilmemiz için bazı pratik ipuçları ve öneriler sunuyor. Ruhsal dayanıklılığımızı artırmak ve kaygıyla daha iyi baş edebilmek için bir kılavuz kitap. Karanlık tünelde mütevazı bir cep feneri.
Kalplerimiz arasındaki mesafeyi kısaltmak, umudu ve dayanışmayı çoğaltmak, yaşadıklarımızdan öğrenmek için samimi bir çağrı.
HANGİ TERAPİ
K. Fatih Yavuz
Psikolojik sorunlara yaklaşımda psikoterapiler, Freud’dan itibaren büyük yol kat etti. Psikanaliz, nesnel olarak ciddi bir devrimsel gelişmenin ilk işaretiydi. Gözler uzun süre onun üzerindeydi ve kendi dışına da taşarak başka alanları etkileyen bir rol oynadı. Dinamik bir süreç olan yaşam; mevcut kuramın, onun kavramlarının ve yönteminin sınırlarını zorluyordu ve farklı kuramcılar, çeşitli yaklaşımlarla psikodinamik terapileri ortaya çıkardı. Farklı ihtiyaçlar için işlevsel, kullanışlı ve insanın hem karmaşıklığına hem de sadeliğine uygun başka yaklaşımlar da kendini dayatmaya başladı. İşte bu noktada yeni gelişmelerin şafağı ufukta beliriyordu. Davranışçı ve bilişsel yaklaşımların buluşmasıyla olgunlaşan Bilişsel Davranışçı Terapi ve dalları, ülkemizde 1990’lı yıllardan itibaren alanda çalışan uzmanlar tarafından hızla kavranmaya başladı. Bir kurama ve bilimsel yönteme dayanan konuşmanın, sözcüklerin, metaforların ve düşüncenin, meselelere bakışta, davranış ve karar verme süreçlerinde beyni ilaçlardaki kimyasal moleküllere benzeyen şekilde etkileyen işleve sahip olduğu, deneysel çalışmalarla kanıtlandı. Anlamlı ve zengin bir yaşam sürmemize engel olan birtakım içsel yaşantılarımızın önümüze çıkmasında Kabul ve Kararlılık Terapisi, insanı eyleme geçmeye davet etmesi ve engelleri aşmayı sağlayacak yöntemler sunması bakımından kat edilen yolda yeni bir duraktı. İnsanların hayatlarında tekrar eden zorlukların temel yapılarını ortaya koyan ve yaşantısal tekniklerle bu şikâyetlere müdahale eden Şema Terapi ve düşünceler hakkındaki düşüncelerin sorunları kronikleştirmekteki etkisine yoğunlaşarak buralara müdahale eden Metakognitif Terapi, yine bu yolculuğun diğer önemli aşamaları oldu. Tüm bunlarla birlikte travmaların yani olumsuz yaşantı ve psikolojik tehditlerin psikolojik etkilerinin azaltılması veya ortadan kaldırılması için anılarla çalışan EMDR Terapisi de bugün sık kullanılan, bilimsel olarak etkileri araştırmalarla gösterilmiş bir diğer psikoterapi yöntemi olarak karşımıza çıktı.
Günümüzün sık kullanılan, bilimsel olarak etkisi kanıtlanmış ve kanıt değeri yüksek psikoterapi yöntemlerini ele alan bu kitap; çağdaş yöntemler hakkında bilgi vermenin, onların nasıl çalıştığını anlatmanın ötesinde karşılaştırmalı bir psikoloji tarihi olarak da okunmaya değer. Bu bakımdan sadece uzmanlar için değil psikoloji dünyasındaki güncel gelişmelere merak duyanlar için de zengin bir içeriğe sahip olan ve kolay okunabilen ancak bir o kadar da derinlikli bir eser niteliğindedir.