Kabul ve Kararlılık Terapisi (ACT): Genel Bir Bakış
Kabul ve Kararlılık Terapisi (ACT): Genel Bir Bakış
Acceptance and Commitment Therapy (ACT): An Overview
K. Fatih YAVUZ
Ruh Sağlığı ve Hastalıkları Kliniği, Bakırköy Prof.Dr. Mazhar Osman Ruh Sağlığı ve Sinir Hastalıkları Eğitim ve Araştırma Hastanesi, İstanbul
Turkiye Klinikleri J Psychiatry-Special Topics 2015;8(2):21-7
Özet
Kabul ve Kararlılık Terapisi (Acceptance and Commitment Therapy-ACT) ”üçüncü dalga” olarak da adlandırılan, kendindelik (mindfulness) ve kabul (acceptance) temelli müdahaleleri içeren bilişsel-davranışçı terapiler arasında yer alır. İşlevsel bağlamcılık (functional contextualism) adı verilen bilimsel yaklaşıma ve davranışın dil ve biliş ile ilişkisini ortaya koyan ilişkisel çerçeve kuramına (relational frame theory) dayanan ACT, giderek büyüyen bir ampirik veri birikimine sahip davranışçı bir psikoterapi modelidir. ACT, insanın davranışlarını kendi uzun vadeli değerleri doğrultusunda planlaması üzerine odaklanır ve istenmeyen içsel yaşantıların azaltılması çabalarının buna engel olduğunu ileri sürer. ACT’in halihazırda klinik ilgi odağı olan birçok durumda etkililiği randomize kontrollü çalışmalarla gösterilmiştir.
Abstract
Acceptance and Commitment Therapy (ACT) is a ”third wave” cognitive-behavioral therapy, which contains mindfulness and acceptance interventions. It is based on a scientific approach called Functional Contextualism and unique Relational Frame Theory that explains the relations between behavior, language and cognition. ACT is a behavioral therapy model which has a growing empirical data. ACT especially focuses on activating behaviors toward long-term values which are facing with interference by efforts about reducing aversive internal experiences. A fair sum of randomized controlled studies show that ACT is an effective therapy for a large spectrum of clinical issues.